Η κάθοδος των Δωριέων
Γύρω στο 1100 πΧ (11 ος αι πΧ) οι Δωριείς μετακινήθηκαν από τα βόρεια προς τη νότιο Ελλάδα. Η μετακίνηση αυτή δεν έγινε μονομιάς. Κράτησε πολλά χρόνια.
Στην Ελλάδα την εποχή εκείνη κατοικούσαν πολλά φύλα: Αχαιοί, Ίωνες, Αιολείς, Κάδμειοι κ.α. Πολλά ήταν ελληνικά φύλα και άλλα όχι (όπως ακριβώς σήμερα που στην Ελλάδα εκτός από Έλληνες , μένουν και άλλοι που δεν είναι Έλληνες). Ένα από τα ελληνικά φύλα που κατοικούσαν ήταν και οι Δωριείς. Μια ομάδα αργότερα εγκαταστάθηκε σε μια περιοχή που ονομάστηκε Δωρίδα (δηλ. χώρα των Δωριέων).
Επεκτάθηκαν στην Πελοπόννησο και την κατέκτησαν.
Αιτίες της καθόδου των Δωριέων ήταν ότι μάλλον κινδύνευαν κι αυτοί από άλλους λαούς κι αναζητούσαν καλύτερες συνθήκες ζωής (δηλαδή εύφορο έδαφος και ήπιο κλίμα)
Αποτέλεσμα της καθόδου των Δωριέων ήταν να παρακμάσει ο μυκηναϊκός πολιτισμός και οι παλιοί κάτοικοι να μεταναστεύσουν (αποικισμός) . Επικράτησε η δωρική διάλεκτος . Όσοι από τους παλιούς κατοίκους δεν έφυγαν έγιναν δούλοι π.χ. οι είλωτες στην Σπάρτη .
Στην Ελλάδα την εποχή εκείνη κατοικούσαν πολλά φύλα: Αχαιοί, Ίωνες, Αιολείς, Κάδμειοι κ.α. Πολλά ήταν ελληνικά φύλα και άλλα όχι (όπως ακριβώς σήμερα που στην Ελλάδα εκτός από Έλληνες , μένουν και άλλοι που δεν είναι Έλληνες). Ένα από τα ελληνικά φύλα που κατοικούσαν ήταν και οι Δωριείς. Μια ομάδα αργότερα εγκαταστάθηκε σε μια περιοχή που ονομάστηκε Δωρίδα (δηλ. χώρα των Δωριέων).
Επεκτάθηκαν στην Πελοπόννησο και την κατέκτησαν.
Αιτίες της καθόδου των Δωριέων ήταν ότι μάλλον κινδύνευαν κι αυτοί από άλλους λαούς κι αναζητούσαν καλύτερες συνθήκες ζωής (δηλαδή εύφορο έδαφος και ήπιο κλίμα)
Αποτέλεσμα της καθόδου των Δωριέων ήταν να παρακμάσει ο μυκηναϊκός πολιτισμός και οι παλιοί κάτοικοι να μεταναστεύσουν (αποικισμός) . Επικράτησε η δωρική διάλεκτος . Όσοι από τους παλιούς κατοίκους δεν έφυγαν έγιναν δούλοι π.χ. οι είλωτες στην Σπάρτη .
Οι Έλληνες δημιουργούν αποικίες
Oι µετακινήσεις πληθυσµών αναστάτωσαν τη ζωή των κατοίκων της Ελλάδας. Τα κτήµατα έπαψαν να καλλιεργούνται και η κτηνοτροφία λιγόστεψε. Oι φτωχοί έγιναν περισσότεροι µε αποτέλεσµα οι τεχνίτες να µη βρίσκουν αγοραστές για τα προϊόντα τους.
Αυτές οι µετακινήσεις ανάγκασαν διάφορα ελληνικά φύλα να µεταναστεύσουν. Αιολείς, Ίωνες και ∆ωριείς εγκαταστάθηκαν στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου και τη Μ. Ασία, όπου ανέπτυξαν σπουδαίο πολιτισµό. Η µετανάστευση δε γινόταν µε τρόπο οργανωµένο.
Oι Αιολείς από τη Θεσσαλία πλέοντας στο Αιγαίο έφτασαν στη Λέσβο, την Τένεδο και την απέναντι πλευρά της Μ. Ασίας.
Oι Ίωνες, ξεκινώντας από την Αττική, κατευθύνθηκαν προς τη Σάµο και τη Χίο. Από εκεί πέρασαν στη Μ. Ασία.
Oι ∆ωριείς, που συνεχώς κατέφθαναν στην Πελοπόννησο, είδαν ότι οι περιοχές που κατέλαβαν δεν τους χωρούσαν. Ακολουθώντας και αυτοί το παράδειγµα των άλλων Ελλήνων, έφτασαν στη Ρόδο και µετά στη Μ. Ασία.
Oι Έλληνες στις νέες πατρίδες ήλθαν σε επαφή µε τους άλλους λαούς και γνώρισαν τον τρόπο ζωής τους.Κράτησαν όµως τις παλιές τους συνήθειες. Λάτρεψαν ιδιαίτερα τους θεούς τους, προς τιµήν των οποίων έχτισαν λαµπρούς ναούς .
Στις µεγάλες θρησκευτικές γιορτές οι άποικοι συγκεντρώνονταν στα ιερά και γιόρταζαν όλοι µαζί. Oι γιορτές τούς έκαναν να νιώθουν πιο έντονα την κοινή καταγωγή τους.
Αυτές οι µετακινήσεις ανάγκασαν διάφορα ελληνικά φύλα να µεταναστεύσουν. Αιολείς, Ίωνες και ∆ωριείς εγκαταστάθηκαν στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου και τη Μ. Ασία, όπου ανέπτυξαν σπουδαίο πολιτισµό. Η µετανάστευση δε γινόταν µε τρόπο οργανωµένο.
Oι Αιολείς από τη Θεσσαλία πλέοντας στο Αιγαίο έφτασαν στη Λέσβο, την Τένεδο και την απέναντι πλευρά της Μ. Ασίας.
Oι Ίωνες, ξεκινώντας από την Αττική, κατευθύνθηκαν προς τη Σάµο και τη Χίο. Από εκεί πέρασαν στη Μ. Ασία.
Oι ∆ωριείς, που συνεχώς κατέφθαναν στην Πελοπόννησο, είδαν ότι οι περιοχές που κατέλαβαν δεν τους χωρούσαν. Ακολουθώντας και αυτοί το παράδειγµα των άλλων Ελλήνων, έφτασαν στη Ρόδο και µετά στη Μ. Ασία.
Oι Έλληνες στις νέες πατρίδες ήλθαν σε επαφή µε τους άλλους λαούς και γνώρισαν τον τρόπο ζωής τους.Κράτησαν όµως τις παλιές τους συνήθειες. Λάτρεψαν ιδιαίτερα τους θεούς τους, προς τιµήν των οποίων έχτισαν λαµπρούς ναούς .
Στις µεγάλες θρησκευτικές γιορτές οι άποικοι συγκεντρώνονταν στα ιερά και γιόρταζαν όλοι µαζί. Oι γιορτές τούς έκαναν να νιώθουν πιο έντονα την κοινή καταγωγή τους.
|
|
Η ποίηση και η θρησκεία των Ελλήνων
O πόλεµος που έκαναν οι Έλληνες για να καταλάβουν την Τροία ήταν ένα µεγάλο γεγονός. Τα κατορθώµατα των πολεµιστών έγιναν τραγούδια, που τα τραγουδούσαν οι ραψωδοί στις γιορτές και τα πανηγύρια.
Τον 8ο αιώνα π.Χ. ο Όµηρος, ένας σπουδαίος ποιητής, έγραψε δύο µεγάλα ποιήµατα, την Ιλιάδα και την Oδύσσεια. Η Ιλιάδα µιλάει για τους αγώνες των Ελλήνων για την κατάληψη της Τροίας. Η Oδύσσεια έχει ως θέµα της τις περιπέτειες που γνώρισε ο Oδυσσέας στην προσπάθειά του να γυρίσει στην αγαπηµένη του πατρίδα, την Ιθάκη.
Από τα ποιήµατα αυτά µαθαίνουµε πολλά για τους ανθρώπους εκείνης της εποχής και τη θρησκεία τους. Παλιότερα, κάθε περιοχή είχε το δικό της θεό και τις δικές της γιορτές.
Στην οµηρική εποχή οι Έλληνες πίστευαν στους δώδεκα θεούς, τους οποίους φαντάζονταν ότι κατοικούσαν στον Όλυµπο, το ψηλότερο βουνό της Ελλάδας.
Για τους αρχαίους Έλληνες όλοι οι θεοί ζούσαν σαν µια οικογένεια, έτρωγαναμβροσία και έπιναν νέκταρ. Αρχηγός όλων ήταν ο ∆ίας, τον οποίο οι Έλληνες ονόµαζαν «πατέρα των θεών και των ανθρώπων». Είχε µεγάλη δύναµη και κρατούσε στα χέρια του το φοβερό κεραυνό.
Τον 8ο αιώνα π.Χ. ο Όµηρος, ένας σπουδαίος ποιητής, έγραψε δύο µεγάλα ποιήµατα, την Ιλιάδα και την Oδύσσεια. Η Ιλιάδα µιλάει για τους αγώνες των Ελλήνων για την κατάληψη της Τροίας. Η Oδύσσεια έχει ως θέµα της τις περιπέτειες που γνώρισε ο Oδυσσέας στην προσπάθειά του να γυρίσει στην αγαπηµένη του πατρίδα, την Ιθάκη.
Από τα ποιήµατα αυτά µαθαίνουµε πολλά για τους ανθρώπους εκείνης της εποχής και τη θρησκεία τους. Παλιότερα, κάθε περιοχή είχε το δικό της θεό και τις δικές της γιορτές.
Στην οµηρική εποχή οι Έλληνες πίστευαν στους δώδεκα θεούς, τους οποίους φαντάζονταν ότι κατοικούσαν στον Όλυµπο, το ψηλότερο βουνό της Ελλάδας.
Για τους αρχαίους Έλληνες όλοι οι θεοί ζούσαν σαν µια οικογένεια, έτρωγαναμβροσία και έπιναν νέκταρ. Αρχηγός όλων ήταν ο ∆ίας, τον οποίο οι Έλληνες ονόµαζαν «πατέρα των θεών και των ανθρώπων». Είχε µεγάλη δύναµη και κρατούσε στα χέρια του το φοβερό κεραυνό.
|
|
|
|
Η τέχνη και η γραφή
Μετά την κάθοδο των Δωριέων άρχισε να παρακμάζει η μυκηναϊκή τέχνη .
Τα κτίρια ήταν μικρά κι απλά και χτίζονταν πάνω σε πέτρινα θεμέλια .
Τα πρώτα αγάλματα ήταν ξύλινα και παρίσταναν θεούς . Το ξύλο είναι υλικό που δεν αντέχει στο χρόνο γι' αυτό δε βρέθηκε κανένα .
Αργότερα άρχισαν να φτιάχνουν μικρά μεταλλικά αγάλματα .
Έφτιαχαν πολλά είδη αγγείων για να αποθηκεύουν όλα όσα τους ήταν απαραίτητα στην καθημερινότητά τους ( τρόφιμα , νερό , κρασί , λάδι κ.α. )
Τα διακοσμούσαν με διάφορα γεωμετρικά σχήματα γι' αυτο κι η εποχή αυτή ονομάστηκε :
<< Γεωμετρική εποχή >> .
Στα ταξίδια που έκαναν οι Έλληνες για να πουλήσουν τα προϊόντα τους ήρθαν σε επαφή με τους Φοίνικες . Πήραν το αλφάβητό τους πρόσθεσαν τα φωνήεντα κι έτσι φτιάχτηκε η πρώτη μορφή του ελληνικού αλφάβητου . Στη συνέχεια εγιναν πολλές αλλαγές και προσαρμογές .
Έγραφαν πάνω σε πλάκες που ήταν καλυμμένες με κερί ή σε παπύρους το πιο συνηθισμένο όμως ήταν να σκαλίζουν πάνω σε πέτρα ή μάρμαρο .
θυμίσου τι έμαθες στην ενότητα Γεωμετρικά χρόνια , παίζοντας .
Οι νέες αποικίες των Ελλήνων
Οι συνεχείς μετακινήσεις στον ελλαδικό χώρο ανάγκασαν πολλούς από τους κατοίκους να εγκαταλείψουν την ύπαιρθρο και να εγκατασταθούν στις πόλεις για μεγαλύτερη ασφάλεια και καλύτερη ζωή . Έτσι δημιουργήθηκαν οι πόλεις κράτη .
Στο ψηλότερο σημείο υπήρχε η ακρόπολη όπου μέσα από τα τείχη της χτίζονταν οι ναοί και τα δημόσια κτίρια . Γύρω της υπήρχαν οι κατοικίες και τα καταστήματα που προστατεύονταν από τα εξωτερικά τείχη της πόλης .
Με την απότομη αύξηση του πληθυσμού στις πόλεις υπήρξε πρόβλημα στη σίτισή του . Τότε λοιπόν αρκετοί αναγκάστηκαν να αναζητήσουν καλύτερη τύχη αλλού . Η μετακίνηση αυτή γινόταν με οργανωμενο τρόπο
Στο ψηλότερο σημείο υπήρχε η ακρόπολη όπου μέσα από τα τείχη της χτίζονταν οι ναοί και τα δημόσια κτίρια . Γύρω της υπήρχαν οι κατοικίες και τα καταστήματα που προστατεύονταν από τα εξωτερικά τείχη της πόλης .
Με την απότομη αύξηση του πληθυσμού στις πόλεις υπήρξε πρόβλημα στη σίτισή του . Τότε λοιπόν αρκετοί αναγκάστηκαν να αναζητήσουν καλύτερη τύχη αλλού . Η μετακίνηση αυτή γινόταν με οργανωμενο τρόπο
Το μαντείο των Δελφών συμβούλευε τους αποίκους για τον τόπο εγκατάστασής τους . Στη Μητρόπολη γινόταν μια συγκινητική τελετή αποχαιρετισμού των αποίκων . Ο αρχηγός έπαιρνε μαζί του << το ιερόν πυρ >> και το τοποθετούσε στο βωμό της νέας πόλης .
Οι Έλληνες εγκαταστάθηκαν στα παράλια όλης της Μεσογείου και του Εύξεινου Πόντου Οι περισσότερες αποκίες χτίστηκαν στην κάτω Ιταλία και τη Σικελία με αποτέλεσμα η περιοχή να ονομαστεί Μεγάλη Ελλάδα .
Οι νέες πόλεις ήταν λαμπρές , με μεγαλοπρεπείς ναούς και μεγάλα δημόσια κτίρια .
Οι σχέσεις της αποικίας με τη Μητρόπολη ήταν στενές και όταν υπήρχε ανάγκη πολεμούσε η μία στο πλευρό της άλλης .
Οι Έλληνες εγκαταστάθηκαν στα παράλια όλης της Μεσογείου και του Εύξεινου Πόντου Οι περισσότερες αποκίες χτίστηκαν στην κάτω Ιταλία και τη Σικελία με αποτέλεσμα η περιοχή να ονομαστεί Μεγάλη Ελλάδα .
Οι νέες πόλεις ήταν λαμπρές , με μεγαλοπρεπείς ναούς και μεγάλα δημόσια κτίρια .
Οι σχέσεις της αποικίας με τη Μητρόπολη ήταν στενές και όταν υπήρχε ανάγκη πολεμούσε η μία στο πλευρό της άλλης .
|
|
Πάτησε το κουμπί και περιηγήσου ψηφιακά στην αρχαία Μίλητο
Τα πολιτεύματα στην αρχαϊκή Ελλάδα
Τον παλιό καιρό αρχηγός του κράτους ήταν ο βασιλιάς κι είχε για συμβούλους κάποιους πολύ σοφούς ηλικιωμένους ανθρώπους . Όταν ήθελε να κάνει κάποια σοβαρή ανακοίνωση , καλούσε το λαό σε συγκέντρωση ,συνήθως στην αγορά .
Με την αύξηση του πληθυσμού στις πόλεις οι άριστοι , δηλαδή αυτοί που είχαν πολλά κτήματα παραμέρισαν το βασιλιά και πηραν την εξουσία στα χέρια τους . Το πολίτευμα αυτό ονομάστηκε << αριστοκρατικό >> .
Με την ανάπτυξη του εμπορίου και τα μεγάλα κέρδη που έφερε οι πλούσιοι πέτυχαν να πάρουν την εξουσία από τους άριστους . Αυτό το είδος πολιτεύματος ονμάστηκε << ολιγαρχικό >> γιατί αυτοί που κυβερνούσαν ήταν λίγοι . Πολλές φορές όμως διαφωνούσαν μεταξύ τους . Αλλά και τα παράπονα του λαού ήταν πολλά και συχνά ξεσπούσαν ταραχές .
Σε μερικές περιπτώσεις κάποιοι φιλόδοξοι άνθρωποι κατόρθωσαν να εκμεταλλευτούν τις φιλονικίες ανάμεσα στις διάφορες πολιτικές παρατάξεις και να πάρουν με τη βία την εξουσία. Οι άρχοντες αυτοί ονομάστηκαν τύραννοι.
Οι τύραννοι διοικούσαν αυθαίρετα και έκαναν πολλές αδικίες, γι' αυτό ο λαός τους μίσησε και τους κατάργησε. Έτσι, η λέξη "τύραννος", που αρχικά σήμαινε άρχοντας, απόκτησε την κακή σημασία που έχει και σήμερα. Το πολίτευμα αυτό ονομάστηκε
<< τυραννίδα >> .
Μετά την κατάργηση των τυράννων σε μερικές πόλεις-κράτη το πολίτευμα ξαναγινόταν ολιγαρχικό. Σε άλλες όμως και πρώτα στην Αθήνα , έγινε
<< δημοκρατία >>, δηλαδή είχαν πιά όλοι οι πολίτες δικαίωμα να συμμετέχουν στη διακυβέρνηση του κράτους.
Οι δεσμοί που ένωναν τους Έλληνες
Oι Έλληνες, σκορπισµένοι σε πολλά µέρη, έβρισκαν ευκαιρίες ν' ανταµώνουν. Oι πανελλήνιοι αγώνες, τα µαντεία, οι Αµφικτιονίες ήταν µερικές από τις δραστηριότητες που τους έκαναν να νιώθουν ως µέλη µιας µεγάλης οικογένειας.
Oι Έλληνες, σκορπισµένοι στα παράλια της Μεσογείου και του Εύξεινου πόντου, κράτησαν ζωντανούς τους δεσµούς που τους ένωναν. Φρόντιζαν µάλιστα να τους ανανεώνουν. Μια τέτοια ευκαιρία ήταν οι Oλυµπιακοί αγώνες. Στους αγώνες αυτούς, που γίνονταν κάθε τέσσερα χρόνια στην Oλυµπία, έπαιρναν µέρος µόνο Έλληνες.
Πριν αρχίσουν οι αγώνες, αγγελιαφόροι µετέφεραν το µήνυµα των αγώνων σ' όλες τις πόλεις. Oι πόλεµοι σταµατούσαν. Oι αθλητές και οι συνοδοί τους µπορούσαν έτσι να πάνε στην Oλυµπία χωρίς να κινδυνεύουν. Oι νικητές των αγώνων στεφανώνονταν µε κλαδί ελιάς και κέρδιζαν την αγάπη και την εκτίµηση όλων. Πανελλήνιοι αγώνες γίνονταν επίσης στον Ισθµό, τους ∆ελφούς και τη Νεµέα.
Oι αρχαίοι Έλληνες τιµούσαν ιδιαίτερα τους Oλυµπιονίκες. Όταν γύριζαν στην πατρίδα τους, έµπαιναν µέσα στην πόλη όχι από την κύρια πύλη, αλλά από ένα άνοιγµα που γινόταν στο τείχος. Μ' αυτό τον τρόπο οι πολίτες πίστευαν ότι σε περίπτωση κινδύνου το κενό θα το κάλυπτε µε το στήθος του ο αθλητής.
|
|
|
|
Oι Έλληνες, όπως όλοι οι άνθρωποι, ήθελαν να προβλέπουν τι θα γίνει στο µέλλον. Για να βρούνε απαντήσεις στα προβλήµατά τους πήγαιναν στα μαντεία. Το πιο γνωστό ήταν το µαντείο των ∆ελφών που ήταν αφιερωµένο στο θεό Απόλλωνα. Oι χρησµοί, όπως λέγονταν οι απαντήσεις που έδινε η Πυθία, δεν είχαν πάντοτε ξεκάθαρο νόηµα.
Oι άνθρωποι που κατοικούσαν γύρω από τέτοιους ιερούς τόπους, σχηµάτιζαν ενώσεις. Αυτό γινόταν γιατί συνήθως εκεί υπήρχαν θησαυροί που ήθελαν να τους προφυλάξουν. Ανάµεσα σ' αυτές τις ενώσεις, που ονοµάζονταν Αµφικτιονίες, ξεχωρίζει η Αµφικτιονία των ∆ελφών. Όταν γινόταν συνέλευση, κάθε πόλη έστελνε δυο αντιπροσώπους. Oι αποφάσεις που παίρνονταν ήταν σεβαστές απ' όλους τους κατοίκους της περιοχής.
Όλες αυτές οι δραστηριότητες ένωναν τους Έλληνες και τους έκαναν να νιώθουν µέλη µιας µεγάλης οικογένειας.
Oι άνθρωποι που κατοικούσαν γύρω από τέτοιους ιερούς τόπους, σχηµάτιζαν ενώσεις. Αυτό γινόταν γιατί συνήθως εκεί υπήρχαν θησαυροί που ήθελαν να τους προφυλάξουν. Ανάµεσα σ' αυτές τις ενώσεις, που ονοµάζονταν Αµφικτιονίες, ξεχωρίζει η Αµφικτιονία των ∆ελφών. Όταν γινόταν συνέλευση, κάθε πόλη έστελνε δυο αντιπροσώπους. Oι αποφάσεις που παίρνονταν ήταν σεβαστές απ' όλους τους κατοίκους της περιοχής.
Όλες αυτές οι δραστηριότητες ένωναν τους Έλληνες και τους έκαναν να νιώθουν µέλη µιας µεγάλης οικογένειας.
|
|
Η τένη της αρχαϊκης εποχής
Τον 7ο και 6ο αιώνα π.Χ. ο ελληνικός κόσµος γνώρισε µεγάλη οικονοµική ανάπτυξη. Oι πόλεις στολίστηκαν µε λαµπρά κτίρια .Τη µεγαλύτερη εντύπωση έκαναν οι ναοί, µε τους οποίους οι άνθρωποι θέλησαν να τιµήσουν τους θεούς.
Oι ρυθµοί µε τους οποίους χτίστηκαν οι ναοί ήταν δύο, ο δωρικός και ο ιωνικός.
Ναοί δωρικού ρυρθμού Ναοί ιωνικού ρυθμού
|
|
|
|
Τεχνίτες µε ξεχωριστές ικανότητες σκάλιζαν το µάρµαρο κι έφτιαχναν αγάλµατα που παρίσταναν κούρους και κόρες . Oι κούροι εικονίζουν γυµνούς νέους άνδρες, µε τα χέρια κολληµένα στα πλάγια του σώµατος. Το ένα πόδι είναι πιο µπροστά από το άλλο, έτσι που νοµίζει κανείς ότι το άγαλµα είναι έτοιµο να περπατήσει. Εκτός από τα βασικά χαρακτηριστικά των κούρων που διακρίνουμε στα δύο αυτά αγάλματα θα πρέπει να τονιστεί ιδιαίτερα η ζωτικότητα και ο δυναμισμός του σώματός τους, που έχει κάτι το αγροτικό. Οι μυώνες τους είναι σφριγηλοί και ρωμαλέοι και οι αρθρώσεις γεμάτες ένταση και δύναμη. Oι κόρες είναι νεαρές γυναίκες ντυµένες µε ελαφριά ρούχα και καλοχτενισµένες. Η κόρη φοράει πάνω από το χιτώνα τον αυστηρό πέπλο. Τις ελαφρές πτυχώσεις του χιτώνα διαδέχεται ο αυστηρός εφαρμοστός πέπλος. Τα μαλλιά πέφτουν σε πλεξούδες συμμετρικά στους ώμους. Τα δυνατά μάτια με τον καθαρό σχηματισμό των επιφανειών του προσώπου χαρίζουν στο άγαλμα εσωτερική πνοή και ευγένεια.
Κούροι Κόρες
|
|
|
|
Η ανάγκη για αποθήκευση και µεταφορά του κρασιού και του λαδιού έφερε και την ανάπτυξη της αγγειοπλαστικής. Πολλοί καλλιτέχνες έγιναν γνωστοί και πλούτισαν ζωγραφίζοντας πάνω στα αγγεία σκηνές από τη µυθολογία και την ιστορία.
Oι µορφές άλλοτε ζωγραφίζονταν µε µαύρο χρώµα (µελανόµορφος ρυθµός) και άλλοτε µε κόκκινο (ερυθρόµορφος ρυθµός).
Μελανόμορφα αγγεία Ερυθρόμορφα αγγεία
|
|
|
|
Τα γράμματα
Αυτή την περίοδο οι ποιητές δεν ασχολούνται µε τους ήρωες και τα κατορθώµατά τους στον πόλεµο. ∆εν τους απασχολούν τα περασµένα. Πιο πολύ τους ενδιαφέρει η καθηµερινή ζωή των ανθρώπων και τα προβλήµατά της.
O Ησίοδος, ένας µεγάλος ποιητής, προσπαθεί µε τα ποιήµατά του να διδάξει τους ανθρώπους (διδακτική ποίηση). Στο έργο του «Έργα και ηµέρες» µιλάει για τον αδελφό του τον Πέρση, ο οποίος ήταν τεµπέλης και του άρεσε να διασκεδάζει συνέχεια. Ο Ησίοδος υπήρξε ο δεύτερος σε σπουδαιότητα αρχαίος ποιητής μετά τον Όμηρο.
Ένα άλλο είδος ποίησης που αναπτύχθηκε ήταν η λυρική. Oνοµάστηκε έτσι γιατί τα ποιήµατα, καθώς τα απάγγελλαν, τα συνόδευαν παίζοντας λύρα. Τα ποιήµατα αυτά είναι µικρά και µιλούν για τις χαρές και τις λύπες των ανθρώπων.
O αγώνας που έκαναν οι άνθρωποι για να τα βγάλουν πέρα µε τις καθηµερινές ανάγκες τους οδήγησε σε πολλές σκέψεις. Κάποιοι άρχισαν να ασχολούνται µε θέµατα που δεν µπορούσαν οι ίδιοι να εξηγήσουν. Προσπάθησαν να εξηγήσουν σύμφωνα με τη λογική τον τρόπο ζωής κάποιων ανθρώπων. Προσπάθησαν να καταλάβουν πως δημιουργήθηκε ο κόσμος. Οι άνθρωποι άρχισαν να σκέφτονται για τη ζωή και τα προβλήματά τους. Αυτοί ήταν οι φιλόσοφοι.
Επίσης, οι άνθρωποι άρχισαν να αντιλαμβάνονται την αξία τους παρελθόντος και άρχισαν να καταγράφουν τα περασμένα, για να μην ξεχαστούν από τις νεότερες γενιές. Με αυτό τον τρόπο σιγά σιγά άρχισε να δημιουργείται και η Ιστορία.
Επίσης, οι άνθρωποι άρχισαν να αντιλαμβάνονται την αξία τους παρελθόντος και άρχισαν να καταγράφουν τα περασμένα, για να μην ξεχαστούν από τις νεότερες γενιές. Με αυτό τον τρόπο σιγά σιγά άρχισε να δημιουργείται και η Ιστορία.
|
|
Σπάρτη : Η κοινωνία και το πολίτευμα
Οι Δωριείς όταν κατέλαβαν τη Λακωνία μοίρασαν τη γη και τους παλιούς κατοίκους τους έκαναν δούλους τους ( είλωτες ) . Οι Σπαρτιάτες πολίτες δεν εργάζονταν εκτός από τους περίοικους που κατοικούσαν σε οικισμούς γύρω από τη Σπάρτη και ασχολούνταν με το εμπόριο .
Το Κράτος συνεχώς μεγάλωνε και για να μπορούν οι Σπαρτιάτες να ελέγχουν τους είλωτες για να μην επαναστατήσουν γυμνάζονταν και εκπαιδεύονταν καθημερινά στιην τέχνη του πολέμου . Επίσης οι νόμοι τους έγιναν πολύ αυστηροί .
Το Κράτος συνεχώς μεγάλωνε και για να μπορούν οι Σπαρτιάτες να ελέγχουν τους είλωτες για να μην επαναστατήσουν γυμνάζονταν και εκπαιδεύονταν καθημερινά στιην τέχνη του πολέμου . Επίσης οι νόμοι τους έγιναν πολύ αυστηροί .
Η Σπάρτη είχε δύο βασιλιάδες χωρίς μεγάλες εξουσίες . Όταν ξεσπούσε πόλεμος αναλάμβαναν την αρχηγία του στρατού .
Τη διοίκηση του κράτους είχαν στα χέρια τους οι πέντε έφοροι . Τα σοβαρά ζητήματα τα συζητούσαν στην Απέλλα που ήταν μια συνέλευση στην οποία συμμετείχαν όλοι οι Σπαρτιάτες πάνω από τριάντα χρονών .
Σπάρτη : Η ζωή στην πόλη
Η ζωή στην αρχαία Σπάρτη είχε μεγάλες διαφορές από τις άλλες ελληνικές πόλεις . Η ζωή ήταν απλή και σκληρή και η πόλη έμοιζε με στρατόπεδο .
Τα αγόρια μέχρι την ηλικία των επτά ετών έμεναν στο σπίτι τους και στη συνέχεια αναλάμβανε την εκπαίδευσή τους η πόλη . Έπρεπε να σκληραγογηθούν για να ξεπερνούν τις δυσκολίες . Η εκπαίδευσή τους περιλάμβανε γραφή , ανάγνωση μουσική και χορό . Κυρίως όμως μάθαιναν την τέχνη του πολέμου . Έμεναν σε σκηνές και η τροφή τους ήταν ο μέλας ζωμός . Με την εκπαίδευση που είχαν κατάφεραν να είναι αγαπημένοι κι ενωμένοι και να δημιουργήσουν έναν πανίσχυρο στρατό που ήταν ανίκητος .
Η εκπαίδευση των κοριτσιών ήταν παρόμοια και είχε στόχο να αποκτήσουν γερό σώμα και να γίνουν άξιες μητέρες .
Η Σπαρτιάτισσα μητέρα όταν ο γιος της έφευγε για να πολεμήσει του έδινε την ασπίδα του και του έλεγε << Η τάν ή επί τάς >> . Η φράση αυτή σημαίνει ή να φέρεις πίσω την ασπίδα νικητής ή να σε φέρουν πάνω σ' αυτήν νεκρό .
Τα αγόρια μέχρι την ηλικία των επτά ετών έμεναν στο σπίτι τους και στη συνέχεια αναλάμβανε την εκπαίδευσή τους η πόλη . Έπρεπε να σκληραγογηθούν για να ξεπερνούν τις δυσκολίες . Η εκπαίδευσή τους περιλάμβανε γραφή , ανάγνωση μουσική και χορό . Κυρίως όμως μάθαιναν την τέχνη του πολέμου . Έμεναν σε σκηνές και η τροφή τους ήταν ο μέλας ζωμός . Με την εκπαίδευση που είχαν κατάφεραν να είναι αγαπημένοι κι ενωμένοι και να δημιουργήσουν έναν πανίσχυρο στρατό που ήταν ανίκητος .
Η εκπαίδευση των κοριτσιών ήταν παρόμοια και είχε στόχο να αποκτήσουν γερό σώμα και να γίνουν άξιες μητέρες .
Η Σπαρτιάτισσα μητέρα όταν ο γιος της έφευγε για να πολεμήσει του έδινε την ασπίδα του και του έλεγε << Η τάν ή επί τάς >> . Η φράση αυτή σημαίνει ή να φέρεις πίσω την ασπίδα νικητής ή να σε φέρουν πάνω σ' αυτήν νεκρό .
Τους νόμους της Σπάρτης τους έφτιαξε ο Λυκούργος και ήταν πολύ αυστηροί . Μάλιστα για να μην τους αλλάξουν οι Σπαρτιάτες χρησιμοποίησε ένα τέχνασμα . Ζήτησε από τους πολίτες μέχρι να γυρίσει από ένα ταξίδι να μην τους αλλάξουν και οι Σπαρτιάτες συμφώνησαν . Ο Λυκούργος έφυγε από τη Σπάρτη και δεν ξαναγύρισε ποτέ .
Τα χρήματα είχαν μηδαμινή αξία για τους Σπαρτιάτες , ήταν σιδερένια , μεγάλα και πολύ βαριά κι αυτό , γιατί δεν αγαπούσαν την πολυτέλεια .